Dünyanın Şekli ve Hareketleri

Arkadaşlar pek ödev sayılmaz ama harika çalışma notları hazır varken bende paylaşim dedim lise 1ler için sınavdan önce ilaç gibi gelio

DÜNYA’NIN ŞEKLİNİN SONUÇLARI
1.Güneş ışınlarının geliş açısı ekvatordan kutuplara doğru azalır. Buna bağlı olarak sıcaklık da azalır.
2.Cisimlerin gölge boyları ekvatordan kutuplara doğru uzar.
3.Dünya’nın yarısı aydınlık yarısı karanlık olur.
4.Kutuplarda yerçekimi daha fazladır.
5.Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru azalır.
6.Dünyanın şekli harita çiziminde hatalara neden olur.

DÜNYA’NIN HAREKETLERİ VE SONUÇLARI
Dünya’nın Günlük Hareketi ve Sonuçları ( Kendi Ekseni Etrafında Dönmesinin Sonuçları ) :
1. Gece-gündüz oluşur ve birbirini takip eder.
2. Güneş ışınlarının geliş açısı gün içinde değişir.(Sabah ve akşama yakın eğik açıyla, öğle vaktinde dik veya dike yakın açıyla gelir.)
3. Böylece gölge boyu da gün içinde değişir.(uzar ve kısalır)
4. Günlük sıcaklık ve basınç farkları oluşur. Buna bağlı olarak:
a)Meltem rüzgârları oluşur.
b)Kayalarda mekanik(fiziksel) çözülme olur.
(özellikle çöllerde ve karasal iklim bölgelerinde)
5. Okyanus akıntılarında sapmalar ve halkalar olur.
6. Sürekli rüzgârların yönünde sapmalar olur.(Bu sapma, KYK'de esme yönünün sağına, GYK'de esme yönünün soluna doğrudur.)
7. Yerel saat farkları meydana gelir.
8. 300 ve 600 kuzey ve güney paralelleri üzerinde dinamik basınç kuşakları oluşur.(Harekete bağlı olarak)
9. Dünya’nın batıdan doğuya dönüşü nedeniyle yönler belirlenir.

Dünya’nın Yıllık Hareketi ve Sonuçları ( Güneş’in etrafında dönmesinin sonucu ) :
Dünyanın güneş çevresinde dönerken izlediği yola yörünge, meydana getirdiği düzleme de yörünge düzlemi (ekliptik düzlem) denir. Dünyamızın yörüngesi elips biçimindedir.

Elips Biçimindeki Yörüngenin Sonuçları
• Dünyamız güneşe bazen yaklaşır, bazen güneşten uzaklaşır.(Dünyanı güneşe en yakın olduğu tarih 3 Ocaktır. En uzakta olduğu tarih ise 4 Temmuzdur.)
• Dünya güneşe yaklaşınca güneşin çekim kuvveti artar. Böylece daha hızlı dönmeye başlar. Sonuçta şubat ayı 28 gündür. Yani K.Y.K ‘de kış mevsimi iki gün kısa olmaktadır.
• Dünya güneşten uzaklaşınca çekim kuvveti ve hız azalır. Sonuçta yaz mevsimi K.Y.K.’de iki gün daha uzun olmaktadır.
• Eylül ekinoksu21 Eylül yerine 2 gün gecikme ile 23 Eylülde gerçekleşir.
Kısacası elipsoid yörünge mevsim sürelerinin farklı olmasında etkilidir. Dünyamızın yörüngesi daire biçiminde olsaydı; mevsim süreleri birbirine eşit olacaktı.
Not: Dünyanın güneşe yaklaşıp uzaklaşması sıcaklığı etkilemez. Sıcaklığı etkileyen temel faktör eksen eğikliğidir.(Güneş ışınlarının geliş açısı)

Eksen Eğikliği (Yıllık Hareket) ve Sonuçları
(Ekvator düzlemi ile ekliptik arasında 23°27' , yer ekseni ile ekliptik arasında 66°33' açı olması)
1.Mevsimler oluşur. (Dört mevsimin tek yaşandığı kuşak ılıman kuşaktır. Sebebi: güneş ışınlarının düşme açısında yıl boyunca değişikliğin fazla olmasıdır.)
2.Gece gündüz uzunluğu sürekli değişir.(Yazın gündüzler uzun, geceler kısa olur. Kışın ise tersi olur.)
3.Güneşin doğuş ve batış yerleri ile saati değişir.
4. Güneş ışınlarının düşme açısı yıl boyunca değişir.(Güneş ışınları yıl içinde dönencelere birer kez, dönenceler arasına da ikişer kez dik açıyla düşerler. Dönenceler dışında hiçbir yere güneş ışınları dik olarak düşmez. Yazın daha dik, kışın daha eğik açıyla düşer.)
5.Gölge boyu yıl boyunca değişir.(Yazın kısa, kışın uzun olur.)
6.Aydınlanma çemberi kutup noktaları ile kutup daireleri arasında yer değiştirir.
7. Kutup Daireleri ve dönenceler meydana gelir. Böylece matematik iklim kuşakları oluşur.(Dönence: kuzey ve güney yarım kürelerde güneş ışınlarının en son dik geldiği noktalara denir.)
8. Aynı tarihlerde kuzey ve güney yarımkürelerde farklı mevsimler yaşanır.
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
 Güneş ışınları sadece …………………………….…….. arasına dik açı ile gelir.
 Ekvatordan kutuplara doğru sıcaklıklar …………………
 Eğer eksen eğikliği olmasaydı güneş ışınları sürekli …………………………………. dik gelirdi.
 Sıcaklığın yıl içinde değişmesinin nedeni………………
………………………………………………………
 Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüzler …………………………………… tarihinde yaşanır.
 Dünya’da altı ay gece ve altı ay gündüz yaşanan yerler …………………………………………….
 Kutuplarda basınç ………………..……………….
 Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi sırasında izlediği yola ……………………………..…….adı verilir.
 Dünya’nın dönüş hızı en fazla …………….…………… çevresindedir.
 Dünya’nın yörüngesi ………………….....şeklindedir.
 ………………………..ve ……………………………. tarihinde gece gündüz süreleri eşit olur.
 Kuzey Yarım Küre’de en uzun geceler …………………………………… tarihinde yaşanır.
 Dünya’nın kendine has şekline ……………..……..denir.
 Dinamik basınç kuşaklarının oluşmasının nedeni ……………………………….…………hareketidir.
 Yengeç Dönencesi ……………..…..yarımkürede yer alır.
 Oğlak Dönencesi ise ……….………yarımkürede yer alır.
 Aynı …………………..……… bulunan yerlere güneş ışınları aynı açıyla gelir.
 Brezilya’ya güneş ışınları Kanada’dan daha ……..……. açıyla gelir.
 Antalya’ya güneş ışınları Samsun’dan daha …………. açıyla gelir.
 Sinop’ta gölge boyu Mersin’den daha ………………….
 Türkiye’de en uzun gündüzler …………………………. tarihinde yaşanır.
 Türkiye’de en uzun geceler ……………………………. tarihinde yaşanır.
 Türkiye ………………………….…..dışında kaldığı için güneş ışınları ülkemize hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
 Arjantin ve Avustralya’da en uzun gündüzler ……………………..………. tarihinde yaşanır.

TEST SORULARI

1.Aşağıdakilerden hangisi, Dünyanın Güneş çevresindeki hareketinin bir sonucudur?
A) Gündüz ve gecenin birbirini takip etmesi
B) Kıyılarda meltem rüzgârlarının oluşması
C) Çöllerde ufalanmanın hızlı olması
D) Havanın gün içinde ısınıp soğuması
E) Gündüz süresinin uzayıp kısalması
2. I-Güney yarımkürede geceler uzamaya başlar.
II-Güney yarımkürede en uzun gündüz yaşanır.
III-Ekvatorda gölge boyu oluşmaz.
IV-45. Kuzey enleminde cismin boyu, gölge boyuna eşittir.
V-Oğlak dönencesine güneş ışınları dik gelir.
Yukarıdaki olaylardan hangisi ya da hangileri 21 aralık tarihinde yaşanır ?
A) I – II – III B) I –V C) I – II – V D) II – V E) III – IV – V

3.21 Haziran'da gündüz süresi 15'er saat olan iki merkezin;
I. Enlemleri II. Yarım küreleri
III. Boylamları IV. Yükseklikleri
özelliklerinden hangilerinin kesinlikle aynı olduğu söylenebilir?
A) I ve II B) II ve III C) I ve III
D) III ve IV E) II ve IV

4.Kuzey Yarım küre’de yaz koşulları yaşanırken Güney Yarımküre’de kış koşullarının yaşanmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yer’in yuvarlak olması
B)Kara ve Denizlerin dağılış biçimi
C)Yer’in, kendi ekseni çevresinde dönmesi
D)Yer’in, Güneş çevresinde dönmesi
E)Yer ekseninin yörünge düzlemine eğik olması

5.Güneş ışınlarının Dünya üzerindeki bir noktaya düşüş açısının yıl boyunca değiş¬mesi aşağıdakilerden hangisinin bir sonu¬cudur?
A)Yerin Güneş çevresindeki dönüş süre¬sinin
B)Yerin ekseni çevresindeki dönüş süre¬sinin
C)Yerin Güneş’e olan uzaklığının
D)Yer ekseni ile ekliptik arasındaki açının
E)Yerin şeklinin

6.Güneş ışınlarının düşme açıları enleme göre değişir.

Buna göre, haritadaki işaretli noktalardan hangilerine güneş ışınları en dik ve en eğik açıyla düşer?
A) 1-2 B) 2-4 C) 3-5 D) 1- 4 E) 4-5

7.Dünyanın şekli aşağıdakilerden hangisini etkilemez?
A)Yer çekimini B)Sıcaklığın dağılımını
C)Paralellerin boylarını D)Mevsimlerin Süresini
E)Meridyenler arası mesafeyi

8.Dünyanın aynı anda yarısının aydınlık yarısının da karanlık olması aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A)Dünya’nın eksen eğikliğinin
B)Dünya’nın şeklinin
C)Dünya’nın Güneş etrafında dönmesinin
D) Kara ve denizlerin dağılışının
E) Dünya yörüngesinin elipsoid oluşunun

9.Dünyanın şekli aşağıdakilerden hangisini etkilemez?
A) Yer çekimini B) Sıcaklığın dağılımını
C) Paralellerin boylarını D) Mevsimlerin süresini
E) Meridyenler arası mesafeyi

10.Dünya’nın dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru azalır?
Buna göre aşağıdaki paralellerden hangisinin dönüş hızı diğerlerinde azdır?
A) 50 K B) 250 K C) 380 G D) 450 K E) 850 G
11.Dönenceler Ekvator'un 23° 27´ kuzey ve güneyinden geçer. Dönencelerin kuzey ve güney sınırını belirleyen temel etmen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünya ekseninin eğikliği
B) Dünya'nın ekseni etrafındaki hareketi
C) Dünya'nın Güneş sistemindeki yeri
D) Güneş ışınlarının geliş açısı
E) Dünya'nın kendine özgü şekli

12. Güneş ışınlarının düşüş açısının kutuplara gidildikçe küçülmesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A) Dünyanın yörüngesinin elips biçiminde olması
B) Dünya ekseninin eğikliğinin
C) Dünyanın şeklinin
D) Güneşin yaydığı enerji miktarının
E) Dünyanın güneş etrafındaki hareketinin
13.Türkiye’de Ocak ve Şubat aylarında görülen hava olayları, Arjantin’de Temmuz ve Ağustos aylarında görülmektedir.
Bu durumun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünyanın bu noktalardaki dönüş hızı
B) Sürekli yüksek basınç merkezlerinin etkisi
C) Yerin kendi ekseni etrafındaki hareketi
D) Kuzey-güney doğrultusunda alanlarının geniş olması
E) Yarımkürelerinin farklı olması
14.Aşağıdakilerden hangisi, yerkürenin günlük ve yıllık hareketlerine bağlı olarak değişmez?
A) Güneş’in doğuş ve batış saatleri
B) Dünya’nın Güneş’e göre konumu
C) Gece ve gündüzün uzunluğu
D) Yer ekseninin ekvator düzlemiyle yaptığı açı
E) Güneş ışınlarının yere değme açısı

15.Aşağıdakilerden hangisi yerin küresel şeklinin
sonuçlarından biri değildir?
A ) Güneş ışınlarının yere değme açısının Ekvator'dan kutuplara gidildikçe küçülmesi
B) Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi
C) Aydınlanma çemberinin her zaman Dünya'yı iki eşit yarıküreye ayırması
D) Bir geminin önce dumanı sonra bacasının görülmesi
E) Paralellerin çaplarının kutuplara doğru küçülmesi
16.

A) 21 Aralık B) 21 Haziran C) 23 Eylül
D) 21 Mart E) 21 Temmuz

17.Aşağıdakilerden hangisinde, yıl boyunca bir değişme görülmez?
A) Güneş ışınlarının Ekvator'a düşme açısında
B) Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığında
C) Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızında
D) Güneş ışınlarının dik geldiği enlemlerde
E) Yer ekseni ile Ekvator düzlemi arasındaki açıda

18.Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın yıllık hareketinin sonucu değildir?
A) Mevsimlerin oluşması
B) Gece-gündüz sürelerinin sürekli değişmesi
C) Günlük sıcaklık farklarının oluşması
D) Güneş'in doğuş ve batış saatlerinin değişmesi
E) Güneş ışınlarının yere düşme açılarının mevsimlere göre değişmesi.


CEVAP ANAHTARI

1 E 6 D 11 A 16 A
2 D 7 D 12 C 17 E
3 A 8 B 13 E 18 C
4 E 9 D 14 D
5 D 10 E 15 B


Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
 Güneş ışınları sadece dönenceler arasına dik açı ile gelir.
 Ekvatordan kutuplara doğru sıcaklıklar azalır.
 Eğer eksen eğikliği olmasaydı güneş ışınları sürekli Ekvatora dik gelirdi.
 Sıcaklığın yıl içinde değişmesinin nedeni Dünya’nın eksen eğikliğidir.(veya yılkı hareket)
 Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüzler 21 Haziran tarihinde yaşanır.
 Dünya’da altı ay gece ve altı ay gündüz yaşanan yerler kutup noktalarıdır.
 Kutuplarda basınç fazladır.
 Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi sırasında izlediği yola yörünge adı verilir.
 Dünya’nın dönüş hızı en fazla Ekvator çevresindedir.
 Dünya’nın yörüngesi elips şeklindedir.
 21Mart ve 23 Eylül tarihinde gece gündüz süreleri eşit olur.
 Kuzey Yarım Küre’de en uzun geceler 21 Aralık tarihinde yaşanır.
 Dünya’nın kendine has şekline geoit denir.
 Dinamik basınç kuşaklarının oluşmasının nedeni Dünyanın günlük hareketidir.
 Yengeç Dönencesi Kuzey yarımkürede yer alır.
 Oğlak Dönencesi ise Güney yarımkürede yer alır.
 Aynı enlemlerde bulunan yerlere güneş ışınları aynı açıyla gelir.
 Brezilya’ya güneş ışınları Kanada’dan daha dik açıyla gelir.
 Antalya’ya güneş ışınları Samsun’dan daha dik açıyla gelir.
 Sinop’ta gölge boyu Mersin’den daha uzundur.
 Türkiye’de en uzun gündüzler 21Haziran tarihinde yaşanır.
 Türkiye’de en uzun geceler 21 Aralık tarihinde yaşanır.
 Türkiye dönenceler dışında kaldığı için güneş ışınları ülkemize hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
 Arjantin ve Avustralya’da en uzun gündüzler 21 Aralık tarihinde yaşanır.

Sonunda açılmış o çok istediğim bölüm de haa, çok sağol Hilal. =)

Bişey değil. Bunlar Coğrafya notları sağol bir Lise 1 olarak ilaç gibi

ne demek biyoloji, kimya olarak geri dönüşlerim de olucak yine

Hadi bakalım

saol